مژده ای دل که شب میلاد کاظم آمده
فاطمه بر دیدن موسی بن جعفر آمده
کاظمین امشب چراغان از وجود کاظم است
خانه ی صادق چراغان از حضور کاظم است
امام موسی کاظم (ع) هنوز کودک بود که فقهای مشهور مثل ابوحنیفه از او مسئله میپرسیدند و کسب علم میکردند بعد از رحلت پدر بزرگوارش امام صادق (ع) در سن ۲۰ سالگی به امامت رسید و ۳۵ سال رهبری و ولایت شیعیان را برعهده داشت.محل تولد امام موسی کاظم(ع) ابواء (منطقهای در میان مکه و مدینه) در سرزمین حجاز (عربستان کنونی)است .او در علم و تواضع و مکارم اخلاق و کثرت صدقات و سخاوت و بخشندگی ضرب المثل بود. بدان و بداندیشان را با عفو و احسان بیکران خویش تربیت میفرمود.
احادیثی از امام موسی کاظم(ع):
أبلِغ خَیراً و قُل خَیراً ولا تَکُن أمُّعَةً
خیر برسان و سخن نیک بگو و سست رأی و فرمانبرِ هر کس مباش
الاختصاص ، ص ۳۴۳ .
مَن کَفَّ غَضَبَهُ عَنِ النّاسِ کَف َّ اللَّهُ عَنهُ عَذابَ یَومِ القِیامَة
هر کس خشم خود را از مردم باز دارد ، خداوند عذاب خود را در روز قیامت از او باز میدارد
الکافی ، ج ۲ ، ص ۳۰۵ .
لَیسَ مِنّا مَن لَم یُحاسِب نَفسَهُ فی کُلِّ یَومٍ
کسی که هر روز خود را ارزیابی نکند ، از ما نیست
مرغ دلم شور و نوا می کند / ذکر علی بن رضا می کند
می پرد و می رود از سینه ام / آه که عشق تو چها می کند
سالهای پایانی حیات مبارک امام رضا(ع) به جنگهای داخلی امین و مأمون بر سر کسب قدرت، پیروزی مأمون و در نهایت قبول ولایتعهدی مامون توسط امام سپری شد. با استقرار مامون بر تخت خلافت، او که از جانب امام، احساس خطر میکرد، برای تحت نظر داشتن حضرت و نیز تظاهر به علاقه به خاندان پیامبر، امام رضا را به مرو فرا خواند. هرچند، حضرت، در ابتدا این دعوت را نپذیرفت ولی از سوی مامون، اصرار و تاکیدهای فراوانی صورت گرفت تا این که، امام راهی مرو گردید.
امام رضاعلیه السلام :
لَیسَ مِنّا مَن تَرَکَ دُنیاهُ لِدِینِهِ و دِینَهُ لِدُنیاهُ
از ما نیست آن که دنیای خود را برای دینش و دین خود را برای دنیایش ترک گوید
مَن فَرَّجَ مِن مُؤمِنٍ ، فَرَّجَ اللَّهُ عَن قَلبِهِ یَومَ القِیامَةِ
هر کس اندوه مؤمنی را بزداید ، خداوند در روز قیامت ، غم از دلش میزداید
با آنکه بود قدرت او قدرت علی / با آنکه علم و دانش او چون پیمبر است
اما صلاح و مصلحت روزگار بود / تسلیم محض در بر خلاق اکبر است
عمرش اگرچه گوشه زندان به سر رسید / اما عنایتش به جهان سایه گستر است
او عاشق لقای خدا بود و در جهان/زندان و قصر در نظر او برابر است
یک روز با صبوری و یک روز با جهاد/ترویج دین برای امامان مقدر است
فردا که هر کسی به شفیعی برد پناه/چشم تمام خلق به موسی بن جعفر است
در زمان امامت امام موسی کاظم(ع) شرایط برای مبارزهی منفی و قیام علمی و ارشاد مردم، آماده بود. با توجه به این وضعیت، آن امام بزرگوار، فعالیت خویش را در دو جبهه آغاز فرمود. یکی مبارزهی منفی و عدم تسلیم در برابر طاغوت و متنفّر کردن مردم از دستگاه ظلم و جور و دیگری در جهت ارشاد و هدایت مردم و نشر احکام و تربیت شاگردان
روایاتی از امام کاظم (ع):
ثَلاثٌ مُوبِقاتٌ : نَکثُ الصَّفَقَةِ و تَرکُ السُّنَّةِ و فِراقُ الجَماعَةِ
سه چیز تباهی میآورد : پیمان شکنی ، رها کردن سنّت و جدا شدن از جماعت
لَو کانَ فِیکُم عِدَّةُ أهلِ بَدرٍ لَقامَ قائمُنا
اگر به تعداد اهل بدر [مؤمن کامل] در میان شما بود ، قائم ما قیام میکرد
بِئْسَ الْعَبْدُ یَکُونُ ذا وَجْهَیْنِ وَ ذا لِسانَیْنِ
بدترین بنده کسی است که داراى دو چهره و دو زبان مىباشد، - که در پیش رو چیزى گوید و پشت سر چیز دیگر
لَیسَ مِنّا مَن لَم یُحاسِب نَفسَهُ فی کُلِّ یَومٍ
کسی که هر روز خود را ارزیابی نکند ، از ما نیست
اَلْمَغْبُونُ مَنْ غَبِنَ عُمْرَهُ ساعَةً
ورشکسته کسى است که عُمْر خود را هر چند به مقدار یک ساعت هم که باشد بیهوده تلف کرده باشد.